معرفی منطقه الموت
شمال نریم، کجا بریم؟
معمولا در فصل تابستان و تعطیلی مدارس و بطور کلی در اغلب فصول سال، شمال کشور مقصد بسیاری از مسافران کشور است. این انتخاب به دلیل آب و هوای معتدل و مرطوب شمال و همینطور جاهای دیدنی سواحل دریای خزر می باشد. اما با هجوم مسافران به این منطقه، علاوه بر شلوغی و ترافیک، قیمتهای اقامتگاه ها و هتل ها هم در شمال کشور افزایش می یابد. این دلایل باعث شده که مسافران به دنبال جاهای دیدنی جدید برای سفرهای تابستانی خود باشند.
حال این سوال پیش می آید که “شمال نریم، کجا بریم؟” برخی جاهای دیدنی در ایران هست که کمتر مورد توجه مسافران قرار گرفته اند. به خاطر گرمای تابستان ترجیح مسافران بیشتر به مناطق خنک تر است. پیشنهاد ما در انتخاب مکانی است که علاوه بر هوای خنک، جاهای دیدنی، تاریخی و فرهنگی نیز برای جذاب کردن سفر شما به همراه داشته باشند.
قزوین
قزوین یکی از شهرهای تاریخی ایران و دارای بناهای ارزشمند تاریخی است. جاهای دیدنی قزوین بسیار زیبا و متنوع است. تاریخچه این شهر که در دوره صفوی، ۵۷ سال پایتخت ایران بود به دوره ساسانیان باز می گردد. قزوین با قرارگیری در شاهراه اقتصادی جاده ابریشم، سال ها محل گذر تجار و بازرگانانی بود که کالای خود را از شرق به غرب می بردند.
کاخ چهلستون واقع در سبزه میدان قزوین
الموت؛ بهشتی در دل قزوین؛ قدم روی «خاک کافران» و شنا در تاریخ و طبیعت
الموت منطقه‌ای در شمال شهر قزوین است که ترکیبی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی - از کوه‌های باشکوه البرز تا قلعه‌های مستحکم و استوار اسماعیلیان- را پیش روی چشمان شما قرار می‌دهد. الموت فاصله‌ی زیادی با تهران ندارد و مقصدی عالی برای سفرهای دوروزه است. منطقه بزرگ الموت در تقسیمات جغرافیایی اخیر به دو منطقه الموت شرقی و الموت غربی تقسیم شده‌است.
- بخش الموت شرقی به مرکزیت معلم‌کلایه، از شمال به دهستان‌های دو هزار و سه هزار تنکابن، از شرق به قله شاه البرز و طالقان، از جنوب به زیاران و آبیک و از غرب به الموت غربی محدود می‌شود.
- بخش الموت غربی به مرکزیت رازمیان، نیز از شمال به مرز استان‌های مازندران و گیلان، از شرق به الموت شرقی و از جنوب به شهرستان قزوین محدود می‌شود. افرای بومی از آن بعنوان رودبار شهرستان نام می برند.
نمایی از چشم‌انداز الموت
الموت، سرزمین دژهای محکم
قلعه الموت
در شمال شرقي آبادي گازر خان و بر بلنداي كوهي از سنگ يكپارچه با ارتفاع ۲۱۰۰ متر ازسطح دريا كه به پرتگاه هاي مخوفي منتهي مي شود قلعه اي پرشكوه قرار دارد كه به گزارش حمدا… مستوفي نخست در سال ۲۲۶ هجري به دست داعي الي الحق حسن بن زيد الباقري بنا شده، در شب چهارشنبه ششم رجب سال ۴۸۳ قمري به تصرف حسن صباح در آمده و اكنون آن را به نام قلعه الموت يا قلعه حسن صباح مي خوانند.
تنها راه ورود به قلعه در انتهاي ضلع شمال شرقي – چند متر پايين تر از برج شرقي دژ – واقع شده كه كوه هودكان با فاصله اي نسبتا زياد بر آن مشرف است. در اين محل تونلي در تخته سنگ بريده شده كه داراي ۶ متر طول، ۲ متر عرض و ۲ متر ارتفاع است. پس از عبور از اين گذرگاه، آثار باقيمانده برج جنوبي قلعه و ديواره جنوب غربي آن كه روي شيب تند تخته سنگ ساخته شده آشكار مي گردد. در دامنه جنوبي كوه قلعه، خندقي به طول تقريبي ۵۰ متر و عرض ۲ متر كنده و آن را از آبي كه داخل قلعه مي آمده پر مي كرده اند تا هيچ راه نفوذي از آن جبهه متصور نباشد. بر روي دامنه هاي تند ديگر صخره نيز هر جا كه بيم بالا رفتن مهاجمان مي رفته خندق هايي كنده و ديواره بالايي آنها را مورب برآورده اند تا امكان هر گونه عبوري را بازستاند. همچنين در هر نقطه كه شياري وجود داشته با ساختن ديواره هايي سنگي يا آجري راه ورود را مسدود ساخته اند. با عبور از پاي ديوار شرقي قلعه كه حدود ۱۰ متر و به ارتفاع ۵ متر است به بخش اصلي دژ مي رسيم كه تختگاه حسن صباح در طول اقامت سي و پنج ساله وي در الموت بوده است و در بالاي آن بقاياي چند اطاق كه سقفشان فرو ريخته به چشم مي خورد. اين قلعه پس از تسليم ركن الدين خور شاه در شوال ۶۵۴ ه .ق به دستور هلاكو به آتش كشيده و و يران شد و از آن پس به عنوان تبعيدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. يكي از شگفتي هاي قلعه حسن، سيستم پيچيده آبرساني با تنبوشه هايي به قطر ۱۰سانتي متر است كه از چشمه ” كلدر ” آب را به دژ رسانده و در حوض هاي سنگي ذخيره مي كرده اند. در جنوب غربي اين قسمت از قلعه – در ميان شيب بسيار تندي كه به پرتگاه هاي عميق مي رسد – حوضي در دل سنگ به ابعاد تقريبي۵×۸ متر كنده اند كه هيچ گاه از آب خالي نشده است .
دریاچه اوان
در دامنه کوه خشچال در منطقه الموت در 80 کیلومتری قزوین یکی از زیباترین دریاچه های طبیعی ایران قرار دارد که چشم اندازهای تماشایی آن را از معروف ترین دریاچه های ایران کرده است. به راحتی می توانید برای تفریح و گردش و گذراندن روزی متفاوت خودتان را به این دریاچه برسانید چون جاده مناسبی دارد و در اطراف آن هم امکانات خوبی هست. بهترین زمان برای رفتن به این دریاچه فصل تابستان است چون بودن در ارتفاع ۱۸۵۰ متری از سطح دریا زمستان های سردی را برایش ساخته است، در زمستان سطح دریاچه یخ می زند و می توان بر رویش اسکی سواری کرد. در تابستان با آمدن به این دریاچه سفری لذت بخش را پیش رو دارید حس آب و هوای خنک و تماشای فضای سبز دیدنی به همراه تفریحاتی مثل قایق سواری، آبتنی، کوهنوردی خیلی ها را مشتاق رفتن به این دریاچه می کند.
در فصل پاییز پرندگان مهاجری مثل قو، غاز و مرغابی مدتی را در این دریاچه زیبا می گذارند. در اطراف دریاچه حیواناتی مثل کل، بز کوهی، پلنگ، خرس قهوه ای، گراز، شغال، سیاهگوش، شاهین، جغد، دارکوب، کبک، قورباغه، لاک پشت و … پیدا می شوند. این دریاچه زیستگاه ماهی هایی مثل قزل آلای رنگین کمان، اردک ماهی و کپور است ولی نمی توان در آن ماهی گیری کرد. در اطراف دریاچه پوشش گیاهی قابل توجهی هست و درختانی مثل بید، چنار، سیب، آلبالو، گیلاس و … فضایی زیبا را به وجود آورده اند که می توان در آنجا پیکنیک برپا کرد و یا کمپ زد. این دریاچه با مساحت ۷۰ هزار متر مربع، ۳۲۵ متر طول و ۲۷۵ متر عرض دارد و عمیق ترین قسمت آن 8/6 متر عمق دارد. جایی در نزدیکی دریاچه اوان، دریاچه دیگری به اسم الوبوم هست که افراد کمی از وجودش خبر دارند.
تکراری: دریاچه زیبای اوان در نیمه شمالی الموت، در دامنه کوه خشچال، در فاصله 80 کیلومتری قزوین و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد قرار دارد. این دریاچه که بیش از 70 هزار متر مربع مساحت دارد، در ارتفاع 1815 متری از سطح دریا واقع شده و طول و عرض آن به ترتیب ۳۲۵ و ۲۷۵ متر می‌باشد. این دریاچه زیبا و بکر برای سپری کردن روزی آرام و به دور از همهمه های زندگی شهری، یکی از بهترین گزینه ها بشمار آمده و می توان روزی خاطره انگیز را در آن سپری کرد. این دریاچه به دلیل واقع شدن در موقعیت جغرافیایی کوهستانی، دارای آب و هوایی بسیار خنک به ویژه در تابستان ها است. با سفر به این دریاچه علاوه بر لذت بردن از منظره ها و چشم انداز های زیبا و سرسبز می توان از تفریحاتی نظیر قایقرانی، کوهنوردی و شنا نیز بهره مند شد.
عمق دریاچه طبق آخرین برآورد که یک گروه غواصی در سال 92 انجام دادند برابر با 6.8 متر اندازه گیری شده است. هیچ رودی به دریاچه نمی ریزد و آب آن از چشمه های جوشانی که از کف دریاچه به بالا می آید تامین می شود و از سرریز آب دریاچه، مزارع کشاورزی اطراف تغذیه می گردد.
آثار باقی‌مانده از دژ لمبسر در الموت غربی
بزرگترين و مستحكمترين قلعه اسماعيليان در ايران در سه كيلومتري شمال شرقي شهر رازميان– مركز بخش الموت غربی- قرار دارد كه دره هاي عميق نينه رود و لمّه در دسترسي به آن را از شرق و غرب غيرممكن ساخته اند و تنها از دو دروازه شمالي و جنوبي مي توان به دژ وارد شد. شيب كوه كه از شمال به جنوب كشيده شده و اختلاف دو سطح آن به ۱۵۰ متر مي رسد حدود ۴۸۰ متر طول دارد و پهناي قلعه بيش از ۱۹۰ متر است. تاريخ بناي اصلي قلعه را به پيش از اسلام نسبت مي دهند و پس از تصرف آن در شب چهارشنبه بيستم ذي القعده سال ۴۸۹ هجري توسط كيا بزرگ اميد بازسازي شده و توسعه يافته است. ديواره هاي عظيم دولايه با ارتفاعي افزون بر ده متر از سنگ هاي بسيار بزرگ، ساختمان اصلي در بخش شمالي دژ با ديوارهايي به قــطر يك متر و بيست سانت از سنگ تراشيده، مخازن عظيم و شگفت آور آب و غلاّت در جنوب و جنوب شرقي قلعه، چند برج و سيستم آبرساني كه هر بيننده اي را به حيرت وا مي دارد از آثار به جاي مانده در دژ لمبسر است.
قلعه شیرکوه
اين قلعه كه بيدلان نيز خوانده مي شود در نزديكي روستاي باغدشت و بر فراز قله اي كه ۱۸۵۱ متر از سطح دريا ارتفاع دارد واقع شده است . بايد اين دژ را از استراتژيك ترين قلاع دفاعي اسماعيليان برشمرد، زيرا در محل تقاطع طالقان رود و الموت رود قرار گرفته و به خاطر تسلطش بر سراسر منطقه، گلوگاه مهمي براي رويارويي با مهاجماني است كه به دره گام مي گذارند. راه دسترسي به دژ بيدلان بسيار دشوار است و به دره هايي با عمق بيش از ۶۰۰ متر منتهي مي گردد كه با ديواره هاي بلند و برج هاي مستحكم تسخيرناپذير مي نمايد. وجود هشت مخزن بزرگ آب كه با عرض تقريبي 75/1 و درازاي ۶ تا ۱۶ متري در دل سنگ كنده شده اند از عزم جدي قلعه نشينان براي پايداري در محاصره هاي طولاني حكايت دارد .
ويژگي منحصر به فرد دژ شير كوه قلعه اي ايذايي است كه در ۳/۵ كيلومتري غرب آن قرار دارد و برجك ناميده مي شود و براي اشراف كامل به عبور كنندگان از تنگه طالقان ساخته شده است كه با تعبيه دريچه اي در پايين آن بر سر مهاجمان سنگ و نفت شعله ور فرو مي ريخته اند. غير از بقاياي ديواره ها، برج ها، گذر گاه سر پوشيده و سنگرهاي نگهباني كنده شده در دل تخته سنگ ها تنوري سنگي به ارتفاع ۱/۶۰ و قطر ۱/۷۵ متر را بايد از آثار دژ شير كوه نام برد.
روستای پیچه بن و کاروانسرای شاه عباسی
روستای پیچه بن از دهستان الموت بالا بخش الموت شرقی در فاصله ۳۴ كیلومتری شرقی معلم كلایه واقع است. یكی از جاذبه های روستای پیچه بن، آبشار پیچه بن در جنوب روستا و دشت سرسبز و پرآب و وجود كوهای سربه فلك كشیده معروف «زنگولان نرگس» و «تخت سلیمان» است. وجود كاروانسرای كوهستانی پیچه بن به زیبایی این منطقه افزوده است. این بنا دارای ۲۴۰ متر مربع زیربنا و یك اتاق و اسطبل می باشد. این بنا متعلق به اواخر دوره صفویه و اوایل قاجاریه می باشد. روستای پیچه بن در شهرستان الموت در حد فاصل دو رشته کوه شاه البرز درجنوب و سیالان درشمال و دره ای عمیق و ناهموار با رودخانه خروشان وآبادی های دور ونزدیک می باشد. کوه های سیالان وخشچال وسرخه کوه هیر همچون سدی مرتفع مانع رسیدن ابرهای بارانزای شمال کشور به داخل دره الموت می شوند.
روستای زرآباد قزوین
زرآباد روستايی در شمال شهرستان قزوين و در منطقه الموت شرقی در نزديکی درياچه اوان واقع شده است. روستای زرآباد به واسطه داشتن درخت چنار خونبار معروف است که مزار امام زاده علی اصغر (ع) در آنجا است. روستای زرآباد از مناطق خوش آب و هوای این منطقه است. عمده فعاليت اهالی روستا باغداری، کشاورزى و دامدارى است. وجود امامزاده علی اصغر زرآباد و نزديکی به درياچه اوان و چشم اندازهاي زيبای طبيعی از جاذبه‌های اين منطقه است.
امامزاده علی اصغر زرآباد (الموت): امامزاده “علی اصغربن موسی الکاظم” در۸۶ کیلومتری شهرقزوین در روستای زرآباد از توابع بخش رودبار الموت قرار دارد که همه ساله عده زیادی در ایام تاسوعا و عاشورا از شهرهای دور و نزدیک و روستاهای منطقه رودبارشهرستان و الموت به زیارت آن می آیند. درمقابل بنای امامزاده چنار کهنسالی قرار دارد که در منطقه بنام چنارخونبار معروف است و به اعتقاد و شهادت اهالی محل هرساله هنگام اذان صبح عاشورا از شاخه های آن مایع قرمز رنگی مانند خون تراوش می کند. مراسم عزاداری که در این منطقه برگزار می شود در نوع خود بی نظیر است. این مراسم از صبح روز تاسوعا شروع شده و تا اذان صبح عاشورا ادامه دارد. در شب عاشورا عزاداران حسینی از شب هنگام تا اذان صبح حلقه وار در حیاط امامزاده به سینه زنی و نوحه سرایی (که ازسروده های مردم محلی است) می پردازند.
جاذبه های گردشگری صخره های اندج
دره و صخره های اندج در شمال شرق الموت قرار دارند و یکی از زیباترین وسرسبزترين چشم اندازهای طبیعی در استان قزوین به شمار می روند. دره و صخره های اندج با شماره ۳۸۲ در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده اند، این مکان همجوار با قلعه حسن صباح و دریاچه اوان است و سالیانه هزاران گردشگر را به خود اختصاص داده است.
اين منطقه به لحاظ قابليت هاي زيست محيطي، وجودغارهاي طبيعي و نوع بافت کوه هاي آن، هميشه براي سکونت انسان مناسب بوده است. نام اين دره و رود آن برگرفته ازعنوان روستايي بزرگ به همين نام در انتهاي دره است. دراين دره وصخره هاي عظيم آن که چشم هربيننده اي را خيره مي کند به وضوح مي توانيد دانش زمين را مشاهده نماييد که از نظر موقعيت جغرافيايي و شرايط زیست محيطي به نظر مي رسد درگذشته محل سکونت انسان بوده است. وجود حيوانات وحشي قابل شکار ازجمله کل، بز و خوک هاي وحشي احتمال زيست انسان را دراين منطقه بيشتر مي کند.
این روستا دارای آب و هوایی مطلوب و مساعد است. انواع رستنیهای خودرو، گیاهان داروئی گاوزبان، شنگ، شیرین بیان، غاز ایاقی، کنگر، آویشن، ریواس، بومادران، گون و روناس و نیز انواع گل های وحشی، زیبایی های طبیعت روستای اندج را چند برابر کرده است. در طول دره اندج و در مسیر رودخانه، چند غار طبیعی دیده می شود که از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست محیطی به نظر می رسد در گذشته محل سکونت انسان بوده است. یکی دیگر از جاذبه های گردشگری روستای اندج منطقه خرسه گلو است که به دلیل احاطه شدن توسط صخره‌های بلند و وجود شکاف‌ها و غارهای فراوان در دل این صخره‌ها مهم‌ترین جاذبه روستای اندج بشمار می آید.
رازمیان
شالیزار در الموت غربی رازمیان
دیکین، دروازده الموت
دیکین نام دهی است از دهستان الموت شرقی بخش معلم کلایه که در مسیر قلعه الموت و دریاچه اوان واقع شده‌است. دیکین یکی از مهم‌ترین روستاهایی است که مردمش به مراقی که از گویش‌های زبان تاتی است سخن می‌گویند. این روستا هم نام با دانشگاهی در ایالت ویکتوریا، استرالیا(Deakin) است، در سر دوراهی قلعه و دریاچه واقع شده. دارای تنها موزه مردمشناسی روستایی در استان است، و همسایههای آن: کُوشک از شمال، مزرعتین از جنوب، معلّمکلایه از شرق و گرمارود از غرب.
